Redactie Natuurfotograaf Patrick de Graaf heeft een uitgebreid to-do-lijstje met roofvogels en uilen die hij nog wil vastleggen. Hij heeft al aardig wat exemplaren gefotografeerd, maar bijvoorbeeld de zeearend en de laplanduil wil hij nog fotograferen. Ook zo’n lijstje of gewoon eens een roofvogel of uil fotograferen? Patrick geeft voor ZOOM een aantal tips om goed voorbereid op pad te gaan en de ultieme roofvogelfoto te maken.
Wil je ook leren nabewerken in Lightroom? Bekijk dan onze Cursus Lightroom voor gevorderden (boek & online cursus)
Hoe fotografeer je het beste een uil of roofvogel in het wild? Hoe vind je ze, onderscheid je ze van elkaar én maak je er een prachtige foto van? Natuurfotograaf Patrick de Graaf geeft je een aantal belangrijke tips die je op de goede weg helpen om zelf ook prachtige roofvogelfoto’s te maken!
1. Herken een roofvogel of uil
Voor het fotograferen van roofvogels of uilen is enige voorkennis van het onderwerp nodig. Met simpel aanhouden dat een roofvogel een kromme snavel heeft en sterke, eveneens kromme klauwen, komt de beginner al een heel eind. Roofvogels jagen in het open veld, waar het zicht op bijvoorbeeld muizen het beste is. In bosrijk gebied zullen roofvogels zich daarom alleen aan de randen laten zien. Roofvogels jagen overdag en worden daarom dagroofvogels genoemd. Indien je de uilen ook tot de roofvogels rekent, de meningen verschillen daarover, hebben ze de groepsnaam nachtroofvogels. Uilen hebben ook een kromme snavel, maar deze is korter dan bij dagroofvogels, en de ogen zitten voor in het hoofd en niet aan de zijkant. Verder zijn de meeste uilensoorten volledig aangepast aan jagen in het donker. Wie dus overdag op zoek gaat naar uilen treft de meeste soorten slapend in de bomen aan.
2. Verschillende soorten en patronen
Wie een tandje serieuzer te werk wil gaan in de vogelfotografie heeft veel aan vogelboeken, die ook in pocket size verkrijgbaar zijn. Mij is de vogelkennis, met een opa en vader die als boswachter werkten en als bewoner van het vogeleiland bij uitstek, met de paplepel ingegoten. Wie deze voorsprong niet heeft raad ik aan vooral veel tijd in de natuur door te brengen. Hou er rekening mee dat elke roofvogel z’n eigen manier van jagen heeft en een eigen jachtpatroon. Zo is de slechtvalk een snelle jager en vliegt een blauwe kiekendief een stuk trager. Dit vereist een andere aanpak met fotograferen. Niet zeker van het soort vogel? Fotografeer altijd als de kans zich aandient. Zoek desnoods later de specifieke soort op of stuur de foto naar iemand met meer vogelkennis.
3. De juiste lens
Het nadeel van roofvogels en uilen is dat ze niet poseren en dat, als ze vliegen, ze snel weer weg zijn. Het is daarom essentieel om met een telelens of met een lens met een vast brandpunt, zoals een 300mm, 400 mm, 500mm of 600mm, te fotograferen. Een andere optie is er niet. Zelf fotografeer ik naar volle tevredenheid met een Sigma 150/600mm sports telelens. Weet je nog niet zeker of (roof)vogelfotografie iets voor jou is? Huur dan bijvoorbeeld een keer een telelens om deze tak van fotografie te ontdekken.
4. Bewegingsonscherpte
Vogelfotografie wordt in de basis gedaan vanaf een statief met een schommelkop. Deze kop maakt het mogelijk op stabiele wijze een roofvogel te volgen op zowel de horizontale als verticale as. De zware telelenzen vereisen daarnaast een stevig driepoot-statief.
5. Oefenen
Beginners op dit gebied van fotografie raad ik aan eerst (meerdere keren) een roofvogelshow te bezoeken. De snelheid van de vogels en de zware lenzen zijn in het begin erg lastig. Het zou zonde zijn om bij een vluchtige waarneming van een mooie roofvogel in de natuur niet goed voorbereid te zijn. Wees ook niet te terughoudend om na het oefenen de natuur in te gaan. Een beetje onscherpte is in het begin bijvoorbeeld helemaal niet erg. De euforie van het spotten en fotograferen van een mooie vogel in het wild zorgt voor zoveel genoegdoening, waarbij de onscherpte minder relevant is.
6. Camouflage
Als ik op pad ga is het de bedoeling dat ik roofvogels en uilen zie en zij mij niet. Dit probeer ik te bereiken door in camouflagekleding te lopen. Ook mijn telelens, mijn camera en mijn statief zijn omhuld met camouflerende covers. Als ik echt uitpak gooi ik nog een camouflagenet over mijn fotolocatie, immers het zicht van alle roofvogels is fenomenaal.
7. Waarnemingen
Het is geen toeval dat het nieuws zich snel verspreidt als er een bijzondere vogel is gezien. Via de website waarneming.nl houden vogelspotters elkaar op de hoogte van de locaties waar bijzondere (roof)vogels gezien worden. Zelf volg ik via Twitter ook lokale vogelaars die het wereldkundig maken als ze wat meer unieke vogelsoorten zien en gelukkig word ik met regelmaat gebeld als het de moeite waard is om op pad te gaan.
Heb je een roofvogel of uil gezien in een bepaald gebied, dan is de kans groot dat dit het jachtgebied van de vogel is. De dieren hebben een nest, een vast jachtgebied en zelfs een routine in de dagbesteding.
8. Gedragsregels
Door de aanvliegroutes van vogels, zeker als er jongen zijn, is het met een bepaalde mate van toewijding goed mogelijk te achterhalen waar zich een nest bevindt. Dit lijkt mooi maar het is een absolute no-go. Roofvogels en uilen zijn beschermde diersoorten en door het benaderen van een nest wordt het broedsel in gevaar gebracht. Dit is niet de manier waarop een vogelfotograaf te werk hoort te gaan en dit wordt streng afgekeurd door collega-fotografen en vogelspotters.
9. De aanhouder wint
(Roof)vogels fotograferen is een tijdrovende bezigheid en het heeft te maken met een bepaalde mate van geluk. Het is af en toe demotiverend om onverrichterzake naar huis te gaan, maar ik blijf op pad gaan, omdat ik een bepaalde vogel wíl vastleggen. Zo maak ik nu al maanden ‘jacht’ op een velduil die op Texel verblijft, maar ondanks de vele tips is het nog niet gelukt de uil te fotograferen. Maar eerlijk is eerlijk, dat geeft extra charme aan het fotograferen van vogels.
Meer weten over roofvogels of uilen of wel fotograferen maar zelf geen vogelaar? Er zijn overal mogelijkheden om tegen betaling met professionals mee te gaan. Op Texel kan dat met vogelaars als Marc Plomp en Klaas de Jong (bekend van het programma In de ban van de Condor) en met groepsexcursies van Staatsbosbeheer.
Veel plezier met fotograferen, maak mij jaloers met jullie platen!
De belangrijkste fotografie tips voor beginners
Wil je meer handige tips voor beginners? Bekijk dan dit overzichtsartikel
