Redactie 
Dit artikel komt uit de volledige Cursus Licht in het Donker in Zoom Academy. Hierin leer je alles over het fotograferen bij weinig licht en nog veel meer!
Als je dan je foto’s gemaakt hebt, is het tijd om ze in te laden in Lightroom Classic. Daar begint het echte werk. “Ik werk zelf altijd in Lightroom en vervolgens in Photoshop, maar je kunt ook direct je foto’s inladen in Photoshop”, legt Niels uit. “In Lightroom maak ik altijd eerst een voorselectie.” Hij gaat alle foto’s langs en kijkt welke hij het mooiste vindt. Hij kijkt dan bijvoorbeeld naar de compositie en scherpte.
Foto’s samenvoegen in Lightroom
Als hij de voorselectie heeft gemaakt, gaat hij de bracketseries samenvoegen tot HDR-foto’s. Voor het selecteren van alle foto’s uit een reeks, klikt hij de eerste foto aan en houdt hij vervolgens de Shift-toets ingedrukt en klikt hij op de laatste foto om alle negen foto’s te selecteren. Vervolgens klikt hij met de rechtermuisknop op de foto’s en kiest hij voor Foto’s samenvoegen en vervolgens voor HDR. Een kortere route is door na selectie van alle foto’s in een reeks op Shift+H te drukken.
Als hij de ene reeks heeft geselecteerd en op HDR heeft geklikt, gaat hij direct door met de volgende reeks. Zo ontstaat er een wachtrij in Lightroom.
Als je al die foto’s hebt geselecteerd en aan hebt gegeven dat Lightroom deze moet samenvoegen, kan dat wel even duren (afhankelijk van hoe snel je computer is en hoeveel foto’s je hebt geselecteerd). “Dan is het vaak tijd voor een kopje koffie, of een aflevering van een serie op Netflix”, lacht Niels.
De normale belichting bewerken
Nu je foto’s eenmaal geladen en samengesteld zijn, begint Niels eerst met het bewerken van de foto met de ‘normale’ belichting, oftewel de opname met de langste sluitertijd. Hij begint niet met het bewerken van de HDR-foto, omdat de foto er dan voor zijn smaak al snel té bewerkt uit gaat zien. “Je bent dan al snel geneigd om te overdreven te bewerken.” Hij probeert zijn foto’s altijd zo natuurlijk mogelijk te bewerken en gaat dus niet direct in het HDR-bestand aan de slag.
“Ik begin altijd met het toepassen van het lenscorrectie-profiel en de kleurafwijking. Daarna zet ik de foto recht. Vaak staat je camera niet helemaal waterpas, maar eerder iets voor- of achterover. Hierdoor lijkt je foto gelijk niet recht meer, omdat de gebouwen dan ‘achterover’ gaan leunen (dit valt nog meer op bij het gebruik van een groothoeklens), die zet ik daarom wat terug. Dat kan heel makkelijk met de transformatietool in Lightroom.” In het paneel Transformatie kun je door middel van hulplijnen snel een foto rechtzetten. “Die lijnen teken je aan beide kanten van de straat, op lijnen op een gebouw waarvan je weet dat ze rechtop horen te staan. Lightroom zet dan automatisch je foto bijna helemaal recht. Er ontstaan dan soms wel witte hoeken onderin de foto, die kun je later met Photoshop invullen.”
Basale aanpassingen
“Dan is het tijd om de basale aanpassingen in de belichting te doen. Ik trek hierbij de hooglichten wat omlaag, zet de schaduwen wat omhoog en pas het contrast en de witbalans aan.” De hooglichten haalt hij overigens niet helemaal omlaag, bij deze foto bracht hij naar die naar -72, zo voorkomt hij ook weer dat die overdreven HDR-look ontstaat.
In het geval van deze straatfoto, koos Niels ervoor om de witbalans wat warmer te zetten. De gebouwen kregen zo een warme sfeer, maar de lucht kreeg op die manier wel een lelijke, grijze waas. Daarom koos Niels ervoor om de witbalans van de lucht weer wat koeler te zetten door middel van een masker waarin de lucht werd geselecteerd. In de nieuwste versie van Lightroom heb je sinds oktober 2021 de mogelijkheid om een automatische selectie van de lucht te maken.
Bewerking overzetten
Als de normale belichting helemaal bewerkt is, zet Niels de bewerkingen over naar de HDR-foto. Hij selecteert in de fotostrip onder in beeld de bewerkte foto en de HDR-foto en klikt vervolgens op Synchroniseren: die knop staat rechtsonder in de bewerkingsbalk. “In dat menu selecteer je eigenlijk alles, behalve ‘belichting”, legt Niels uit. “De belichtingswaarde van de normale opname komt namelijk nooit goed overeen met die van je HDR-bestand, omdat dit bestand eigenlijk heel erg ‘onderbelicht’ is.” Als hij eenmaal de foto’s heeft gesynchroniseerd, gaat Niels door met bewerken in de HDR-foto.
“Je zult zien dat de HDR-foto in eerste instantie best wel onderbelicht is”, zegt Niels. Daarom schroeft hij de belichting op naar ongeveer +4 om de foto om de juiste belichting te krijgen. De hooglichten schroeft hij dan vaak nog verder terug en de schaduwen zet hij nog wat omhoog.
Natuurlijker resultaat in Photoshop
“Dan vind ik vaak dat de kleuren er wat heftig en onnatuurlijk uitzien. Daarom selecteer ik dan weer beide foto’s, dus de normale belichting en de HDR-foto, en open ze als lagen in Photoshop”, vertelt Niels.
In Photoshop zet hij de laag van de HDR-foto bovenaan, en plaatst hier een zwart masker op. “Je ziet dan de foto niet meer”, aldus Niels. Hij pakt dan een wit penseel en gaat hiermee voorzichtig over de hooglichten. Zo haalt hij de hooglichten van het HDR-bestand voorzichtig terug in de normale belichting. Er ontstaat een natuurlijk uitziende mix van beide lagen.
Vervolgens selecteert hij de twee lagen, klikt hij met de rechtermuisknop en kiest hij voor Lagen samenvoegen tot nieuwe laag. “De oude lagen blijven dan nog onder die nieuwe laag staan, dus als je later ziet dat je toch iets anders wilt doen, kun je dat makkelijk nog aanpassen in die lagen.”
Hoeken invullen
Het enige wat Niels verder nog in Photoshop doet, is de lege hoeken invullen die bij deze foto zijn ontstaan door het rechtzetten van de foto. “Photoshop is daar gelukkig erg goed in en dat is makkelijk te doen. Dat doe je bijvoorbeeld met de automatische selectietool en dan kies je in het menu Bewerken voor Vullen en in het vervolgvenster zorg je dat Inhoud behouden ingeschakeld is. Kleine aanpassingen kun je daarna ook nog doen met een kloonstempel”, vertelt Niels.
Bij de foto van de gebouwen die hij op de hoek heeft gemaakt, heeft hij nog een auto weggeshopt, ook dat is goed te doen met de automatische selectietool en vervolgens de vulknop. Kleine oneffenheden poetste hij vervolgens ook nog weg met een kloonstempel.
Filters in Luminar
Om tot de uiteindelijke ‘look’ van zijn foto te komen, gebruikt Niels vervolgens het fotobewerkingsprogramma Luminar. In dit geval gebruikt Niels Luminar als filter-plug-in in Photoshop (verkrijgbaar vanaf 47 euro). “Dit is een plug-in die je in Photoshop kunt installeren. Om het vervolgens te gebruiken, klik je in Photoshop op Filter en vervolgens op Luminar”, vertelt Niels. “Vervolgens opent Luminar en kun je verschillende filters toepassen. Als je klaar bent, kun je op Toepassen drukken en brengt Luminar de laag weer terug in Photoshop.”
Luminar is een programma waarin je met filters kunt werken en deze gemakkelijk met sliders aan kunt passen. Niels gebruikt vaak een combinatie van drie of vier filters om tot zijn ‘signature look’ te komen. Hij kiest dan voor de filters Matte Look, Mystiek, Gloed en Orton Effect. “Die zet ik over mijn foto heen en dan krijgt de foto een zachte, mattige toon met een lichte gloed. Afhankelijk van de foto pas ik hoeveelheid en helderheid heel gemakkelijk aan. Als je dat dan toepast en je vindt dat de laag van het filter toch wat te sterk is, kun je de dekking van de laag eventueel nog wat terugzetten.”
Skylum Luminar
Luminar is relatief nieuw fotobewerkingsprogramma gemaakt door Skylum. Inmiddels wordt het al door veel fotografen gebruikt als aanvulling of zelfs als vervanging van traditionele bewerkingsprogramma’s zoals Lightroom Classic en Photoshop. Luminar is een volledig opzichzelfstaand bewerkingsprogramma, maar kan daarnaast als plug-in voor Lichtroom en Photoshop worden gebruikt.
In Luminar kun je door middel van een breed scala aan filters, snel en gemakkelijk bepaalde looks toepassen op je foto. Ieder afzonderlijk filter kun je ook weer heel makkelijk aanpassen in sterkte door met de sliders te spelen tot je de perfecte look hebt.
In de laatste versie, Luminar AI, is door Skylum vol ingezet op machine learning. In deze versie kun je niet alleen makkelijk automatische filters toepassen, maar ook gebruikmaken van AI Smart Contrast, AI Sky Replacement en AI Skin&Portrait Enhancer.
Finishing touch
Nadat Niels zijn aanpassingen in Luminar heeft gemaakt, worden deze automatisch als nieuwe laag ingeladen in Photoshop. Het is dan tijd voor de laatste stap in de bewerking: verscherping van de foto. Hiervoor voegt hij alle eerdere lagen samen tot een nieuwe laag en kiest hij voor Filter / Overige / Hoogdoorlaat. Vervolgens verschijnt een menu waar hij kiest voor 1,1 pixels.
Als resultaat ontstaat een grijze laag. Door vervolgens de overvloeimodus van deze laag op Intens licht te zetten, worden alleen de kleine details en lijnen van de foto verscherpt.
“Ik verscherp de foto bewust niet in Lightroom, want ik vind dat daar vrij snel ruis mee komt”, legt hij uit. “Als de foto klaar is, sla ik deze ook altijd even als Photoshop-bestand, of als tiff-bestand op. Hierin worden namelijk ook alle lagen opgeslagen, zodat je later (als dat eventueel nodig is) nog een keer terug kunt gaan naar de foto om iets aan te passen.”
Zoom Academy
Dit artikel komt uit de volledige Cursus Licht in het Donker in Zoom Academy. Hierin leer je te fotograferen bij weinig licht en nog veel meer!
Zo leer je onder andere:
- Alles over de benodigde apparatuur
- Het fotograferen in de avonduurtjes in steden
- Hoe je de sterren in de nacht kunt vastleggen
- Nog veel meer over het blauwe uur en lightpainting
Bekijk hier de volledige Cursus Licht in het Donker.
