Redactie
6 november 2016, 10:09
Infraroodfotografie is een vak apart en kan bijzonder mooie beelden opleveren, die met het blote oog niet te zien zijn. Maar hoe werkt dit precies? We geven je een aantal manieren om zelf te kunnen experimenteren!
Wat is infrarood licht?
De kleuren in de afbeelding hieronder zijn waarneembaar door de mens. Buiten dit licht om, bestaat er nog meer licht. Aan de rechterkant van de kleuren zie je het ultraviolet licht. Dit kennen wij van bijvoorbeeld zonnebanken en zonnebaden. Aan de linkerzijde van de kleuren bevindt zich het infrarode licht. Infrarood betekent letterlijk ‘beneden rood’. Samen met Ultraviolet licht is infraroodlicht niet door ons waar te nemen. Infraroodfotografie maakt gebruik van filters die het bereik hebben van 700 tot 1000nm, zoals in het plaatje te zien. Dit is het ‘Nabij infrarood’ gedeelte. De rest na 1200nm wordt als warmtebeeld gezien.
Ook is te zien welk licht een digitale camera wel kan vastleggen en dit is overduidelijk een groter bereik dan het blote oog.
Het kleurenspectrum, met bovenaan het deel dat voor het oog zichtbaar is en onderaan (in grijs) het deel dat kan worden vastgelegd door een digitale camera.
Wat is infraroodfotografie?
Infraroodlicht is in essentie een natuurlijk verschijnsel. Dit lijkt misschien in eerste instantie niet zo, omdat infraroodfoto’s nogal onwerkelijk lijken. Infraroodfotografie begon al in het analogische tijdperk. Het was alleen wel een uitdaging voor fotografen, omdat de film moeilijk goed te houden was en lastig te bewerken. Toch waren de resultaten van de gelukte opnames zeer bijzonder. Vooral opnames van de natuur leverden aparte beelden van de werkelijkheid op.
Bij fotografie ben je afhankelijk van licht, anders kun je geen foto maken. Ook voorwerpen weerkaatsen en absorberen licht, elk op een eigen manier. Het leuke van infraroodfotografie is dat er bij infrarood geen verband bestaat tussen voor ons bekende kleuren en de weerkaatsing van het infrarode licht. Een infraroodopname is onvoorspelbaar en wijkt af van wat wij met het blote oog zien.
Zelf bezig met infraroodfotografie
Je kunt zelf op verschillende manieren bezig met infraroodfotografie. Het blijft altijd wel een uitdaging, dus je moet je er goed in verdiepen.
Voorzetfilter
Je kunt bepaalde infraroodfilters kopen voor je camera die alleen het infrarode licht doorlaten. Het nadeel hiervan is dat alle camera’s een soort beveiliging voor infraroodlicht hebben, waardoor het infrarode licht eigenlijk al wordt geblokkeerd. Normaal geeft infraroodlicht namelijk ongewenste effecten en wordt er alles aan gedaan om dit licht vooral niet binnen te laten in de camera. Hoe grondiger deze blokkade in je camera, des te langer de belichtingstijd voor een goed belichte infraroodfoto. Denk hierbij aan een opname van 10 seconden op een klaarlichte dag. Door deze lange sluitertijden kunnen bewegende onderwerpen onscherp worden. Denk hierbij aan stromend water. Dit kan een infraroodopname juist een dromerige sfeer geven. Het is raadzaam om bij lange sluitertijden een zo laag mogelijke iso-waarde te kiezen. Ook is het handig om de witbalans handmatig in te stellen aan de hand van een proefopname. Voor de belichting kun je het beste kiezen voor de M-stand, omdat de lichtmeter van je camera door het voorzetfilter onbruikbaar wordt.
Een voorbeeld van een infraroodfilter van het merk Hoya
Nabewerking
Nabewerking is bijna altijd wel noodzakelijk bij infraroodfotografie. Dit komt door de kleuren en doordat het beeld vaak weinig contrast bevat. Afhankelijk van het filter of de aangepaste camera heeft een infraroodbeeld vaak een rode kleur. Bij een filter dat weinig zichtbaar licht doorlaat zal het beeld er uitzien als een zwart-wit foto. Laat het filter wel een deel van het zichtbare licht door, dan is het vaak een opname met kleuren. Een bewerking die dan vaak wordt gedaan is het omdraaien van de kleurkanalen rood en blauw. De lucht wordt hierdoor mooi donkerblauw. In Photoshop doe je dit door in de kanaalmixer het rode kanaal op 100% blauw te zetten en het blauwe kanaal op 100% rood.
De Franse fotograaf Serge Ramelli legt in deze YouTube video ook uit hoe je heel simpel van een foto met ‘normaal licht’ toch een infraroodfoto kan maken!
Camera ombouwen
Nog een optie voor het maken van infraroodopnames is de blokkering voor infraroodlicht uit je camera halen. Dit is in eerste instantie in je camera geplaatst omdat het infraroodlicht het ‘zichtbare licht’ dat in je camera komt nadelig beïnvloedt. Het ingebouwde infrarood-absorptiefilter kan verwijderd worden. Dit moet alleen wel vervangen worden door een filter dat de sensor in je camera beschermt en de breking van de straling corrigeert. Er zijn bedrijven die dit voor je kunnen doen. Let op: Wanneer het absorptiefilter eenmaal is verwijderd, kun je niet meer terug. Denk er dus goed over na en probeer dit eventueel met een oudere camera die je anders toch niet meer nodig hebt.
Zelf al bezig met infraroodfotografie of geïnteresseerd? Op Zoom.nl bestaat de groep Infrarood fotografie!
