Maak jij wel eens een foto die volgens jou beter had gekund maar weet je niet hoe? Vandaag behandelt de Fotodokter de foto van Arjen de Ruiter over de witbalans instellen met een grijskaart.
Wil je meer leren over fotografie en ook prachtige foto’s leren maken? Bekijk dan onze Basiscursus Fotografie
DE VRAAG
Bijgevoegde foto heb ik aangeboden aan een foto-site. Het is een foto van een romanesco bloemkool die ik binnenshuis in overvloedig daglicht heb gemaakt. De foto werd afgewezen omdat de belichting niet goed was en/of de witbalans niet goed was. De originele foto is gemaakt in RAW-formaat en daarna bijgewerkt met Photoshop Elements om de witbalans bij te werken. Graag advies over de belichting en/of de witbalans, wat gaat daar niet goed?
De aan de foto-site aangeboden foto:

En de door de camera gecomprimeerde JPG die niet is aangeboden:

De behandeling van de fotodokter:
De Fotodokter snapt wat de foto-site bedoelt. Vooral in de aangeboden foto zie je dat de witte tafel erg gelig overkomt. Ook het groen van de bloemkool is niet zo groen als de Fotodokter de groente kent. Om een precieze belichting te krijgen raadt de Fotodokter dan ook een grijskaart aan. Het is altijd beter om de foto al goed belicht te hebben dan dat je die achteraf verbeterd in Photoshop.
Wat is een grijskaart?

Een grijskaart is een kaart van karton of plastic met een geijkte kleur grijs. De kaart is bedekt met 18% grijs. 0% is puur wit en 100% is puur zwart, 18% is dus lichtgrijs. Het lijkt voor ons niet echt interessant maar voor zowel Photoshop als een camera is deze 18% erg belangrijk. Een goed belichte foto wordt namelijk geijkt op 18% lichtgrijs. Dit zorgt ervoor dat een spierwitte tafel met de automatische belichting een lichtgrijze brij wordt (18% grijs). Maar ook het zwarte pak van een donkere man in een donkere omgeving, het wordt een saaie kleur (18% grijs) zonder ingrijpen. In dit soort situaties maar ook in andere kan de grijskaart helpen. Je kunt met de grijskaart precies je belichting instellen maar ook je witbalans kun je de juiste waarde meegeven. Dit is handig omdat kleuren kunnen verschillen afhankelijk van je lichtbron. Dit komt omdat de kleur van een object wordt bepaald door de kleur van het licht dat op dat object valt. In dit geval is de bloemkool van een kant verlicht. Of het natuurlijk licht of een lamp is, het is van beide van belang voor je witbalans.
Witbalans
Je kunt ook je witbalans nauwkeurig instellen met een grijskaart. Je moet daarvoor handmatig de witbalans instellen. Dit kan op twee manieren. Voor beide manieren ga je eerst naar handmatig instellen. Bij Canon is dit een rondje met twee driehoekjes eronder. (). Nikon gebruikt PRE. Als je hier op klikt kun je uit een foto van een grijskaart maken. De foto wordt niet op je kaartje opgeslagen maar gebruikt als witbalanskeuze. Je kunt ook eerder wel een foto van de kaart maken. Na het kiezen van handmatige witbalans wijs je deze foto aan als voorbeeld. Bij beide is het belangrijk dat je de kaart beeldvullend in beeld neemt. Hij hoeft niet scherp te zijn, het gaat echt om de kleur grijs.

Wil je meer weten over de witbalans? Lees in deze fotodokter meer.
Belichting instellen met een grijskaart
Als je de witbalans onder controle hebt, zorg dan ook dat je belichting perfect is. Dat kan ook met een grijskaart.
1. Zet je camera in één van de volgende standen: P, S (Tv bij Canon), A (Av bij Canon) of M.
2. Houd de grijskaart voor het camera. Zorg ervoor dat je de kaart recht voor de camera houdt, zodat hij op precies dezelfde manier het licht reflecteert als je onderwerp. Het is ook belangrijk dat je de kaart beeldvullend op de foto hebt. Bij het half indrukken van je sluiter in de P-stand, berekent je camera zelf een sluitertijd en diafragma. Heb je zelf een van de twee ingesteld in de S- of A-stand, berekent de camera de andere waarde voor een goed belichte foto.
3. Fotografeer je in de M-stand is het belangrijk dat je ook de juiste belichting krijgt. Hiervoor zorg je dat de camera in de 0 stand staat. Dat ziet er als volgt uit en zit vaak onder in je beeldscherm:

Hier is de belichting dus nog te licht
Het is hier belangrijk dat je het diafragma of sluitertijd zo insteld dat je precies op 0 uitkomt. Dit zorgt voor de beste belichting. Houdt dus in de gaten dat je de grijskaart beeldvullend in beeld houdt, anders wordt ook het andere licht meegerekend.
Je kunt het best in M fotograferen als je het licht meet met een grijskaart. Als je de camera namelijk laat kiezen in sluitertijd of diafragma zal hij een nieuwe waarde berekenen als je de grijskaart weghaalt. In M zet je alles vast en hoef je daar geen zorgen om te maken. Let wel op als de lichtopstelling veranderd. Dan moet je opnieuw het licht meten met de grijskaart. Als de lichtbron hetzelfde blijft, hoef je de witbalans niet aan te passen. Verandert de lichtbron wel (er komt ineens een zonnetje bij) dan moet je de witbalans ook opnieuw aanpassen.
Lichtopstelling
Links van de bloemkool zit meer geel in de foto. Dit komt omdat het licht niet verdeeld is. Vanuit rechts is een sterke lichtbron waardoor er links een schaduw ontstaat. Dit maakt dat er in de schaduw de foto geler is en de witbalans daarom verdeeld. Vaak probeer je bij productfotografie schaduwen te voorkomen. Probeer de volgende keer dus zo min mogelijk schaduwen in je foto te hebben door bijvoorbeeld links een lampje neer te zetten. Zo heb je een mooie egale belichting.
ZELF INSTUREN?
Kleuren sprankelen te weinig, de belichting kan beter, de compositie strakker? Heb jij een foto die je wil verbeteren, maar je weet niet hoe? Stuur hem in en de Fotodokter legt de vinger op de zere plek, stelt een diagnose en geeft tips voor verbetering. Insturen kan via een mail naar redactie@zoom.nl. Stuur in de mail de link van de foto op Zoom.nl en stel je vraag aan de Fotodokter.