Fotograferen op vakantie: deze apps zijn onmisbaar voor op reis

Kom thuis met de beste foto’s van de mooiste reislocaties. Je leert alles hierover in de nieuwe cursus Fotograferen op reis in Zoom Academy!

Locatiegegevens toevoegen

Fotografeer je met een smartphone, dan worden automatisch locatiegegevens toegevoegd als je dit toestaat. Jouw telefoon heeft immers een gps-ontvanger aan boord. Sommige camera’s hebben dat ook, of er is een los gps-accessoire voor beschikbaar. Het merendeel van de camera’s heeft helaas geen gps, maar gelukkig los je dat eenvoudig op. Je hebt namelijk zoals gezegd al een smartphone met ingebouwde gps-ontvanger op zak.

Installeer je Pocket Earth (Pro) op je iPhone of Locus Map (Pro) op een Android-toestel, dan kun je een track opnemen zodra je op pad gaat om te fotograferen. Dit houdt in dat jouw verplaatsingen netjes worden vastgelegd en je op een plattegrond ziet welke route je aflegt. Omdat het om topografische kaarten gaat, staan hier zelfs de kleinste paadjes op, net als belangrijke details over het landschap en het terrein. Je kunt er dus prima je weg mee vinden, zelfs als er helemaal geen wegen zijn. Naderhand zet je de track via bijvoorbeeld Dropbox over naar je computer. Je importeert alle foto’s in Lightroom en gebruikt de kaartmodule om de track in te laden en locatiegegevens aan je foto’s toe te voegen. Let op dat de cameraklok de juiste tijd aangeeft, want alleen dán worden de juiste locatiegegevens toegevoegd!

Standaard wordt met online-kaarten gewerkt en wordt recent materiaal opgehaald zodra je ergens naartoe gaat. Kaarten van tevoren op je toestel zetten kan ook. Dat is vooral handig als je op reis gaat of ergens een minder goed mobiel signaal hebt. Met Pocket Earth of Locus Map sla je dus twee vliegen in één klap. Je hebt zeer gedetailleerde kaarten op zak én je kunt precies zien waar je allemaal geweest bent. O ja … je kunt ook locaties markeren voor als je later weer terug wilt gaan.

Vind je Locus Map voor Android een lastige app, probeer dan eens het alternatief OsmAnd.

Het beste licht

Licht is cruciaal voor fotografie. Niet voor niets werken veel fotografen bij voorkeur tijdens het gouden of blauwe uur. Maar wanneer moet je nu waar zijn? Je puzzelt het eenvoudig uit voor (nagenoeg) elke plek op aarde met een app als Sun Surveyor (voor zowel iOS als Android beschikbaar). Allereerst zitten hier overzichten in die je precies vertellen wanneer de zon en de maan opkomen en ondergaan, van wanneer tot wanneer het gouden en het blauwe uur duren en wat de schemertijden zijn. Wat ook kan, is via een driedimensionaal kompas of met Augmented Reality (de camera toont dan ook de omgeving) bekijken hoe zon, maan en zelfs de Melkweg langs de hemel trekken. Erg handig als je al op een fotogenieke locatie bent.

Projectie in Street View

Wil je vooraf weten waar je aan toe bent? Heel verstandig. Dat kan in deze app via de beelden van Google Street View. Kies een locatie en je ziet over de straatbeelden geprojecteerd waar en hoe hoog zon, maan en Melkweg zijn te vinden op een datum en tijdstip naar keuze. Zo kun je bijvoorbeeld bepalen waar je het beste kunt gaan staan om een zons- of maansverduistering of de kern van de Melkweg in een mooie omgeving vast te leggen, of uitvogelen wanneer je het beste licht hebt voor architectuurfoto’s.

Een alternatief is PhotoPills: een soort fotografisch Zwitsers zakmes waarmee je nog véél meer dingen kunt doen, zoals maanstanden zien en ND-filters en hyperfocale afstand berekenen. Wel gaat die multifunctionaliteit enigszins ten koste van de gebruiksvriendelijkheid.

Licht in de duisternis

Overdag is het zaak om het zonlicht in de gaten te houden. Zodra het donker wordt, krijg je met een heel andere lichtbron te maken, te weten de maan. Wil je bijvoorbeeld sterren, meteoren en de Melkweg in volle glorie vastleggen? Dan wil je niet dat de maan breeduit in beeld staat, want maanlicht overstraalt de sterrenhemel. Aan de andere kant: als je nachtelijke stads- of landschapsfoto’s wilt maken, heb je juist profijt van het licht van een (bijna) volle maan, omdat dit de omgeving aanzienlijk helderder maakt.

Het is daarom in allerlei situaties van belang om te weten wat de maanfase is en op welk tijdstip de maan zich boven de horizon bevindt. Dat kun je op een iPhone perfect zien met de app Moon Plus. Je ziet op een kalender precies wanneer je met welke maanfase te maken hebt. Ook handig is dat je via een overzicht kunt zien tijdens welke uren de maan ’s avonds of ’s nachts pontificaal in beeld staat. Op een Android-toestel biedt Lunescope (Free of Pro) vergelijkbare functionaliteit. Om sterren, planeten, de Melkweg, satellieten, meteorenzwermen en nog veel meer op te sporen, kun je op iOS en Android de app Star Walk 2 gebruiken.

Foto’s mobiel bewerken

Behalve dat je met je smartphone behoorlijk mooie foto’s kunt maken, is het via wifi, een speciale kabel of adapter mogelijk om de beelden uit een gewone camera al onderweg over te zetten naar je smartphone of tablet. Dan kun je ze meteen bewerken en vervolgens delen via sociale media, fotowebsites of je eigen website.

Er bestaan best veel apps om foto’s te bewerken met een smartphone. Wat het nog gemakkelijker maakt, is dat ze vaak ook meteen op een tablet draaien, zodat je zelf de gewenste schermgrootte kunt kiezen. De app Snapseed is een goed voorbeeld. Je kunt er een breed scala aan bewerkingen mee uitvoeren en zelfs lokale aanpassingen doen. De app is beschikbaar voor iOS en Android en je kunt er behalve jpeg-foto’s ook raw-bestanden mee bewerken. Dit laatste geldt met name voor de raw-bestanden van je smartphone, maar ook bepaalde cameramodellen worden ondersteund. Of je gebruikt de Lightroom-app, omdat je jouw (raw-)foto’s dan, inclusief de bewerkingen die je onderweg alvast aanbrengt, automatisch met je Lightroom-verzameling op de computer kunt synchroniseren. Hiervoor heb je dan wel een Creative Cloud-abonnement nodig.

Afstandsbediening voor je camera

Veel camera’s zijn uitgerust met wifi, bluetooth of allebei, zodat je ze bijvoorbeeld met je telefoon kunt koppelen. Door daar een app van jouw camerafabrikant op te installeren, kun je ongeacht waar je bent alvast een stel foto’s naar je mobiele apparaat overzetten, zonder dat je daar een computer voor nodig hebt.

Daarnaast kun je de fotocamera draadloos bedienen, zelfs op een afstandje. Op het telefoonscherm zie je wat je anders door de zoeker of op het camerascherm ziet. Je kunt diverse instellingen aanpassen, scherpstellen en uiteraard foto’s maken. Je kunt jouw camera dus ergens op statief neerzetten en hoeft er niet per se achter te blijven staan. Handig om schichtige dieren vast te leggen of vanuit je tent of vakantiehuisje een camera te bedienen die buiten staat, of wanneer je zelf of met een groep op de foto wilt. Ook kun je vaak alvast locatiegegevens aan de foto’s op je camera toevoegen, en nieuwe beelden die je schiet automatisch naar je smartphone of tablet laten verzenden. Je hebt dus wel een app van de fabrikant nodig, zoals Canon Camera Connect, Nikon SnapBridge, Sony Imaging Edge Mobile, Fujifilm Camera Remote, Ricoh (Pentax) Image Sync of Panasonic Image App.

Tot slot bespreken we enkele apps die je lastig rekenwerk op locatie uit handen nemen.

Werken met ND-filters

Vakantie is een ideale gelegenheid om eens lekker met ND-filters aan de slag te gaan. Door met deze neutraal grijze filters overvloedig licht tegen te houden, kun je met je camera op klaarlichte dag enorm lange belichtingstijden gebruiken, afhankelijk van de sterkte van het filter vele seconden of zelfs minuten lang. Zo kun je voortjagende wolken, wild stromende beken, sierlijke watervallen of een woeste zee prachtig laten vervagen.

Het struikelblok bij ND-filters is altijd hoe je aan de juiste belichtingstijd komt. Normaal gesproken berekent een camera automatisch de sluitertijd in bijvoorbeeld de P-stand of de Av-stand. Maar dat lukt helaas een stuk minder goed zodra je met sterke grijsfilters en de bijbehorende belichtingen van tientallen seconden of langer te maken hebt.

Je kunt dit dan helemaal uit je hoofd uitrekenen, of een rekenmachine meenemen naar de camping, maar het werkt allemaal een stuk eenvoudiger met een app zoals NiSi ND Calculator. Je geeft in dit geval eenvoudigweg aan wat de sluitertijd is van een normale daglichtfoto. Die is eenvoudig te achterhalen door de camera de belichting te laten bepalen voordat je het ND-filter plaatst. Vervolgens vertel je de app welk ND-filter je gebruikt (de sterkte dus), waarop jouw smartphone precies uitrekent welke belichtingstijd je moet instellen zodra je het filter voor de lens monteert. Er zit meteen ook een timer in de app.

Scherptediepte en hyperfocale afstand

Afhankelijk van diafragma, gebruikte lens-cameracombinatie en afstand tot het onderwerp krijg je een bepaalde scherptediepte. Soms is maar een klein stukje scherp, en in andere situaties juist heel erg veel. Deze scherptediepte is belangrijk als je bijvoorbeeld het gezicht van je model goed scherp wilt hebben, of het fraaiste bloemblaadje bij een macrofoto. In andere situaties – denk bijvoorbeeld aan landschapsfotografie – wil je zoveel mogelijk van voor tot achter scherp op de foto krijgen. Bij een bepaalde combinatie van factoren (brandpuntsafstand, sensorformaat, F-getal) hoort een specifieke scherpstelafstand waarbij het maximale acceptabel scherp op de foto komt. Dat is de hyperfocale afstand. Daarbij loopt de scherptediepte van de halve hyperfocale afstand tot oneindig.

Nu kun je dit allemaal zelf uitrekenen, maar je bent fotograaf en geen wandelende supercomputer. Ook nu weer kun je voor het rekenwerk veel beter een app zoals Focus Range gebruiken. Die smartphone heb je toch al op zak. Je geeft aan welke camera je gebruikt (de sensorgrootte), de brandpuntsafstand van het objectief en het diafragma dat je wilt gebruiken. Geef je ook de afstand op waarop het onderwerp zich (ongeveer) bevindt, dan toont de app welk gebied hieromheen acceptabel scherp op de foto komt. Daarnaast wordt de befaamde hyperfocale afstand getoond. Deze kies je dus als alles acceptabel scherp op de foto moet komen.

Zoom Academy

Dit artikel komt uit de volledige Cursus Fotograferen op reis in Zoom Academy. Hierin leer je alles over de juiste voorbereiding, waardoor jij met de beste foto’s thuiskomt.

Zo leer je onder andere:

• Alles over de perfecte voorbereiding van je reis
• Inspirerende locaties en waar je heen kunt gaan
• Hoe je je camera het beste beheerst en zo ook kunt genieten onderweg
• Een goede workflow ontwikkelen voor je reisfotografie

Bekijk hier de volledige Cursus Fotograferen op reis.