Redactie 
Wil je veel meer leren over bewerken in Lightroom? Volg dan onze Zoom Academy cursus Lightroom Encyclopedie 2023, of bekijk onze livestream waarin we de nieuwste functies in Lightroom 2023 uitleggen en laten zien.
De foto van de avondzon gaan we in deze workflow lichtjes aanpassen. We zullen de donkere en lichte delen in deze foto wat meer in balans brengen. Daarnaast kijken we hoe we met contrasten en microcontrasten aan de slag kunnen. Ook zullen we zien hoe we de kleurenpracht een nog warmer karakter kunnen geven door de kleurtemperatuur te wijzigen en de kleuren wat extra aan te zetten. En dat alles doen we uitsluitend met het paneel Standaard.
Download raw-bestand
Je kunt dit raw-bestand (genaamd Avondzon.dng) downloaden via www.kwikr.nl/avondzon om alle stappen direct te volgen.
Op naar de wow-factor
Het paneel Standaard heet niet voor niets zo. In dit paneel ben je in staat om wat standaard bewerkingen te doen, met name op basis van licht, contrast en kleur. Meer heb je in veel gevallen niet nodig, mits je foto in basis goed is. Hoewel het paneel Standaard niet doorschiet in zijn mogelijkheden, zijn de consequenties van dit paneel groot. Al met enkele simpele aanpassingen beweeg je je foto van een leuke foto naar een eindresultaat met de wow-factor. Laten we eens kijken wat we ermee kunnen doen!
De workflow
Als we onze foto hebben geïmporteerd, kunnen we meteen aan de slag. Zoals altijd doen we onze bewerkingen in de Ontwikkelmodule. Alle panelen aan de rechterkant van je scherm kun je dichtklappen, behalve het paneel Standaard. Alle bewerkingen doen we uitsluitend met dit paneel. Het dichtmaken en openen van de panelen is eenvoudig. Achter de namen van de diverse panelen zie je een driehoekje. Door op dit driehoekje te klikken kun je panelen openen en sluiten. Door alles te sluiten, behalve het paneel Standaard, houd je overzicht binnen de soms wat drukke interface. Check! Paneel Standaard is er klaar voor!
Balans in de lichtverschillen
Een foto kent grofweg eigenlijk drie soorten lichtintensiteit. Allereerst hebben we de donkere delen. Deze noemen we de schaduwpartijen. Aan de andere kant hebben we de lichte delen, de hooglichten. Alles tussen de schaduwen en de hooglichten in, noemen we de middentonen. Met name die schaduwpartijen en hooglichten leveren nogal eens wat problemen op in een foto. Herinner je je ooit gemaakt foto van die ene zonsondergang nog? De lucht was mooi, maar de voorgrond was te donker. Oftewel, de hooglichten waren goed en de schaduwpartijen waren dichtgelopen. Andersom zou ook kunnen natuurlijk; dat de donkere voorgrond perfect belicht was, maar dat de lucht te licht werd. Die problemen in een foto lossen we eenvoudig op in Lightroom Classic.
Ook onze foto kent min of meer dit probleem. De lichte delen in de lucht neigen naar uitbijten, terwijl het graslandschap wat donker oogt. Dit lossen we op met de schuiven bij Schaduwen en Hooglichten. Breng de schuif bij Schaduwen naar een waarde van +35. Meteen zie je het donkere graslandschap oplichten. Om de details in de luchtpartijen terug te halen, breng je de schuif bij Hooglichten naar -100. Om nog wat verder te finetunen, passen we de schuif bij Zwarte tinten aan naar +20 en de schuif bij Witte tinten naar -100. Zie je hoe de balans tussen de verschillende lichtintensiteiten terugkomt?
Contrast
Contrast is een belangrijke factor in iedere foto en omvat het verschil tussen licht en donker. Voor het menselijk oog betekent contrast voor een deel scherpte. Iets wat veel contrast kent, ervaren we als scherper, terwijl die scherpte feitelijk niet eens scherper hoeft te zijn. Contrast versterkt slechts dat gevoel. Juist daarom is de aanwezigheid van de juiste hoeveelheid contrast altijd een belangrijk onderdeel van je foto. Experimenteer daarmee. De ene foto heeft meer contrast nodig dan de andere. In onze workflow brengen we de schuif bij Contrast naar een waarde van +20. Zo begint de foto steeds meer van het scherm af te spatten.
Voor en na tot nu toe
Ben je lekker bezig? Je kunt zien dat een paar eenvoudige schuiven al een wereld van verschil kunnen maken. En hoe meer je bezig bent, hoe vaker je wellicht even wilt zien wat je aanpassingen tot dan toe hebben gedaan ten opzichte van je originele foto. Daarvoor vind je in Lightroom Classic een speciale modus om dat vergelijk snel op te roepen.
Onder in je scherm, direct onder je foto, zie je een aantal iconen. Eén van die iconen zie je als Y|Y. Als je daarop klikt, zal je je oorspronkelijk foto zien met daarbij je bewerkingen tot dan toe. Je kunt meerdere keren op Y|Y klikken, zodat je verschillende vergelijkingsmodi kunt gebruiken. Zo zie je dus niet alleen je foto’s naast elkaar, maar ook de gehele foto, waarbij de ene helft wel en de andere helft niet bewerkt is. Met Y|Y loop je dus door verschillende modi. Wil je de Voor / Na Weergave weer uitzetten en terugkeren naar uitsluitend je bewerkte foto, tik dan op de letter D van je toetsenbord. De Voor / Na Weergave is ook op te roepen met een sneltoets: de letter Y.
Zomers karakter
De avondzon geeft van nature een zomers karakter. Maar juist dat karakter willen we wat verder versterken. Hiervoor kunnen we gebruikmaken van de schuif bij Temperatuur. Door deze naar links te bewegen, maken we de foto wat koeler. Door ‘m juist naar rechts te bewegen, wordt de gehele foto warmer. In onze workflow brengen we de waarde bij Temperatuur naar 6.786. Je ziet dat de warme gloed een flink boost krijgt.
Pro tip: Ware kleuren
In onze workflow hebben we de schuif bij Temperatuur naar eigen inzicht aangepast. En dat pakte goed uit. Maar … er is een grote maar. Hoewel de kleuren nu goed uitpakken, wil het niet zeggen dat de kleuren nu zijn zoals ze waren. In een landschap hoeft dat ook niet. Maar stel je voor. Een productfoto die afwijkt van zijn oorspronkelijke kleur. Of een macrofoto van een bepaald insect. Dat zou niet best zijn. Juist met dat soort foto’s willen we meestal de realiteit laten zien. Zo ook als we een levend wezen in haar natuurlijke omgeving tentoonstellen. En daarin heeft de witbalans, oftewel Kleurtemperatuur, een belangrijke rol.
Wit interpreteren
De essentie van de witbalans ligt in het feit dat bij een juiste interpretatie van het wit alle kleuren kloppend zijn. Dit komt doordat alle kleuren samen vermengd met licht wit oplevert. Is wit dus juist, dan worden alle kleuren op basis van die interpretatie ingesteld en worden dus ook al die kleuren juist weergegeven.
Wij hebben zojuist de kleurtemperatuur zelf met de schuif aangepast. Met die schuif doe je dat op basis van wat je op je scherm ziet. En daar zit een probleem. Is het je weleens opgevallen dat je foto’s er op je pc heel anders uitzien dan op je tv of op je smartphone? Schermen reageren allemaal anders en geven ook allemaal kleuren op verschillende wijzen weer. Met die wetenschap in het achterhoofd zou het daarom weleens lastig kunnen zijn de kleurtemperatuur aan te passen op basis van wat je ziet. Vooral bij een product- of macrofoto. Op ieder scherm zie je de kleuren immers anders.
Het pipet
Om niet op basis van zicht de witbalans aan te hoeven passen, heeft Adobe in Lightroom een fantastisch hulpmiddel ingebouwd: het pipet. Dit pipet vind je aan de linkerzijde naast de schuif bij Temperatuur. Klik op het pipet. Deze zal nu loskomen van zijn plaats. Ga met het pipet ergens in je afbeelding staan, maar klik nog nergens. Je ziet een vierkant verschijnen met allemaal kleine vlakjes. Dit is een soort van vergrootglas. Het middelste vakje met het kruisje laat je precies zien waar in de afbeelding je staat met het pipet.
Om nu de witbalans automatisch en secuur te corrigeren, is het de bedoeling te klikken op een neutrale kleur in de afbeelding. Meestal is een wit of grijs oppervlak perfect. Zoek een witte plek op in een willekeurige foto. Klik daarop. Meteen worden je kleuren gecorrigeerd. Je hebt tegen Lightroom verteld door op het witte gedeelte te klikken wat het programma als zuiver wit moet interpreteren. Op basis daarvan kloppen je kleuren nu tot in perfectie. Deze werkwijze hebben we dus nu in onze workflow niet gebruikt, maar kun je in je achterhoofd houden voor als kleuren 100 procent kloppend moeten zijn.
Nog meer ‘contrast’, maar dan anders
Het contrast in onze foto hadden we al een klein beetje versterkt. Het contrast dat we daar aanscherpten waren de verschillen tussen zwart en wit. Maar nu gaan we nog een keer aan de slag met het contrast, maar dan met twee speciale schuiven: Textuur en Helderheid.
De schuif bij textuur is bedoeld om het microcontrast in een foto te versterken. Dit werkt bijvoorbeeld uitstekend bij de vacht van een kat of hond, een verendek van een vogel of … een landschap vol met verfijnd gras. De schuif bij Textuur versterkt dus eigenlijk het microcontrast van fijne details. Om ons wuivende gras dus wat extra aan te zetten, brengen we de schuif bij Textuur naar een waarde van +20.
Ook de schuif bij Helderheid passen we aan. Deze schuif maakt niet zoals de naam doet vermoeden een beeld helderder of donkerder, maar versterkt de contrasten van de wat grovere randen van een foto. Schuif je deze naar links, dan krijg je een soft focus-effect. Schuif je ‘m naar rechts, dan ontstaan er sterkere lijnen. Overdrijf vooral niet met deze schuiven, maar gebruik ze met mate. In onze bewerking van de avondzon brengen we de schuif bij Helderheid naar +20. Je zal zien dat onder andere de wolken wat extra body krijgen.
Kleur
We hebben al een mooi aantal schuiven in het paneel Standaard gebruikt en de foto heeft een grote oppepper gehad. Echter is er nog één schuif die we niet ongemoeid willen laten. Graag willen we de kleuren nog meer laten afspatten van ons scherm. Om de kleur te versterken, hebben we in het paneel Standaard twee opties: Levendigheid en Verzadiging. Bij beide zie je dat er een identieke kleurenbalk aanwezig is. De twee schuiven lijken dus hetzelfde te doen. Maar gelukkig, er is toch echt een verschil. Zoals je eerder hebt kunnen lezen, versterkt de balk bij Verzadiging alle kleuren even sterk. De balk bij Levendigheid versterkt ook de kleuren, maar de basiskleuren in mindere mate. Omdat wij in onze foto de kleuren flink willen laten knallen, kiezen we voor de schuif bij Verzadiging. Deze zetten we naar een waarde van +15.
Je ziet het. Met het paneel Standaard kun je snel en effectief perfecte aanpassingen doen. Voorwaarde blijft dat je foto in basis al redelijk goed moet zijn. Als dat het geval is, kan het zelfs zo zijn dat alleen het paneel Standaard al meer dan voldoende tools biedt en dat je andere panelen ongemoeid kunt laten. Het paneel Standaard is een mooie tool om snel en efficiënt de belangrijkste aanpassingen snel door te voeren.
Zoom Academy
Ontdek de panelen in Lightroom, volg de workflows stap-voor-stap en ga aan de slag met een preset om je foto met een muisklik te verbeteren. In de nieuwe Zoom Academy Online Cursus Lightroom 2023 leer je hier alles over! Ook in een super toffe voordeelbundel met het boek!
Je leert zoal:
- De basisbeginselen van bewerken in Lightroom
- Alle panelen die er zijn om jouw bewerking tot een mooi resultaat te brengen
- Werken met presets
- De beste instellingen voor het exporteren van je foto’s
Dat wil je toch? In deze cursusbundel leer je alles over de nieuwste versie van Lightroom!
