Redactie Je hebt je uiterste best gedaan om die mooie foto te nemen. Maar achteraf zie je op je computer digitale ruis in je foto. Sommige fotografen kunnen hier helemaal gek van worden. In ons digitale tijdperk streven we toch naar een perfect plaatje… Maar ruis betekent niet dat je foto is mislukt! Lees hoe je ruis kunt voorkomen, wat je er achteraf nog aan kunt doen maar ook hoe je ruis als creatief effect kunt inzetten.
Wil je meer leren over fotografie en ook prachtige foto’s leren maken? Bekijk dan onze Basiscursus Fotografie
Hoe ontstaat digitale ruis?
“Door te fotograferen met een hoge ISO-waarde!” is waarschijnlijk het antwoord dat je het meest hoort. Maar hoe komt dit dan? Ieder elektrisch apparaat maakt ruis. Dus ook de sensor van je camera. Als je het signaal van een elektrisch apparaat versterkt, is deze ruis beter te horen of te zien. En dat gebeurt ook wanneer je met een hogere ISO-waarde de lichtgevoeligheid van de sensor in je camera versterkt. Maar een hogere ISO-waarde is niet de enige reden! Ook het formaat van de pixels heeft invloed op het ruisniveau. Hoe meer pixels de sensor van je camera heeft hoe kleiner deze pixels moeten zijn om allemaal op de sensor te passen.! En hoe kleiner de pixels, hoe meer versterking nodig is. Je raadt het al, dus opnieuw meer ruis! Genoeg nu over de techniek. De oplossing ligt voor de hand: fotograferen met een lage ISO-waarde. Ja en nee….
De basis: een goed belichte foto
Uitsluitend een lage ISO-waarde is geen garantie voor weinig ruis. Maak je bijvoorbeeld een foto op ISO 100 en deze is te donker dan corrigeer je dit normaal achteraf. Hiervoor gebruik je een programma zoals Photoshop of Lightroom. Maar in feite doe je dan hetzelfde als je camera bij hoger zetten van de ISO waarde: het versterken van de belichting en dus meer ruis! Wil je ruis beperken, zorg dan dat je een goed belichte foto maakt. Een tip: belicht op de rechterkant. Maak een foto en beoordeel de belichting van deze foto met het lcd-scherm op je camera. Zorg daarbij dat het histogram zoveel mogelijk aan de rechterkant zit zonder dat er sprake is van overbelichting. De schaduwen krijgen nu een goede doortekening en ruis blijft tot een minimum beperkt.
Eerste hulp bij digitale ruis
Natuurlijk ontkom je er niet aan. Er zijn situaties waarbij je moet terugvallen op software om achteraf ruis in je foto te verminderen. Hoe pak je dit dan aan? Photoshop en Lightroom bieden je de mogelijkheid om ruis te verminderen. Hoe meer informatie in je foto aanwezig is, hoe eenvoudiger de digitale ruis kan worden onderdrukt. Denk daarom eens om in RAW te fotograferen. Wil je ruis serieus aanpakken? Kijk dan naar speciale plug-ins zoals Neat Image, Noise Ninja of Noiseware .Deze handige programma’s hebben uitgebreidere mogelijkheden en bieden je verschillende voorinstellingen waarmee je eenvoudig en met goede resultaten ruis verminderd. Heb je liever de regie in eigen hand? Geen probleem, dat kan natuurlijk ook maar dit is wel iets voor de meer gevorderde gebruiker.
Maak gebruik van de ruis in je foto
Is ruis in je foto eigenlijk wel zo erg? Fotografen gebruikten in het analoge tijdperk juist lichtgevoelige films voor de karakteristieke korrel. Sommige onderwerpen lenen zich hier ook voor. In zwart-wit portretten benadrukt korrel bijvoorbeeld het karakter van een persoon. Daarnaast gaat ruis verminderen ook altijd ten koste van de kwaliteit van de foto. Voeg daarom in Photoshop eens korrel toe om digitale ruis juist te verfraaien! Houd de korrel wel op een aparte laag zodat je de dekking van deze laag kunt aanpassen en de foto kunt blijven bewerken. Met Ctrl-J maak je eerst een kopie van de achtergrondlaag. Kies Filter > Noise > Add Noise. Selecteer Gaussian, markeer Monochromatic en pas de hoeveelheid korrel en de dekking van de laag naar eigen wens aan.
Wat vind jij?
Vind jij digitale ruis een probleem? Of wil je misschien juist dat jouw foto er minder perfect uitziet dan het origineel? Deel je mening met ons.
Leon Goossens
Mijn naam is Léon Goossens. Zoomer sinds 2006. Getrouwd, trotse vader en woonachtig in het Zuidlimburgse Brunssum. Een fan van Steve Jobs en Apple maar nog steeds zonder eigen Mac… Fotografie is voor mij een hele mooie hobby om creatief bezig te kunnen zijn. Achter de camera maar ook met de pen in de hand. Met een passie voor fotografie én tekst schrijf ik regelmatig op mijn blog en voor Zoom.nl, korte stukjes over fotografie en over foto’s die ik heb gemaakt.
