Redactie Nu digitale camera’s steeds beter beweeglijke kinderen volgen en vastleggen, is kinderfotografie booming. Om je eigen kinderen te vereeuwigen, als kunst of voor ludieke wenskaarten. In dit artikel leggen we je uit waarop je moet letten bij het fotograferen van kinderen in de verschillende levensfasen.
Wil je ook leren nabewerken in Lightroom? Bekijk dan onze Cursus Lightroom voor gevorderden (boek & online cursus)
Baby’s en kinderen intrigeren ons misschien nog wel meer dan volwassen modellen. Kinderen hebben een aanstekelijke onbevangenheid, nieuwsgierigheid, ondernemingsgeest, energie en flair. Juist die zaken geven kinderfoto’s vaak een frisse punch.
Kinderfotografie valt onder portretfotografie. De algemene regels voor portretfotografie gelden dus ook voor kinderfotografie. Toch ervaren veel fotografen kinderfotografie als een specialisme. Waar een portretfotograaf met volwassen modellen altijd in de lead is, zal de kinderfotograaf zich moeten plooien naar zijn grillige modellen. Kinderen hebben een beperkte spannings-boog en zijn in de regel snel afgeleid, snel verveeld en lastig te regisseren. Een kinderfotograaf zal zich daarom maximaal moeten voorbereiden, creatief en inventief ingesteld zijn en veel geduld hebben.
Aan de slag met portretfotografie? Lees dan ook de beginnerscursus portretfotografie op locatie.
Voorbereiding van een kindershoot
Om met de voorbereiding te beginnen: zorg dat je je (studio)shoot zo minutieus mogelijk voorbereidt. Een volwassen model zal nog wel even willen wachten als je je spullen installeert, je camera instelt en met je belichting rommelt. Een kind haakt meteen af. Zorg dat je ruim van tevoren alles al hebt geregeld en meteen kunt beginnen. Zet desnoods een pop voor je camera om de gewenste diafragma, sluitertijd en belichting in te regelen, maar doe het niet tijdens de shoot zelf. Vraag de ouders om hun kind te laten eten en drinken en eventueel even te laten slapen voor de shoot. Op die manier zitten ze goed in hun vel en zal de fotosessie waarschijnlijk beter verlopen.
Vraag ouders ook altijd wat voor foto’s ze van hun kinderen willen hebben. Klassiek? Verkleed? Humoristisch? Met die voorkennis kun je voor de shoot alvast de benodigde rekwisieten verzamelen en opstellen. Niets is namelijk zo storend als twijfelen, overleggen of rommelen in kasten tijdens de sessie.
Besef dat het voor veel kinderen heel spannend is om in het middelpunt van de belangstelling te staan. Grote studioflitsers, een grote camera en veel toekijkende grote-mensenogen in een grote ruimte: een kind zal snel verlegen of bang reageren. Stel het samen met de ouders op z’n gemak, leg uit wat je gaat doen en maak er een spannend spel van. Geef kinderen ook iets te doen. Laat ze bijvoorbeeld spelen met aanwezig speelgoed. Of laat het kind een favoriete knuffel meenemen en laat het daarover vertellen of een toneelstukje mee opvoeren.
Gaat het kind alleen op de foto? Of komen er ook ouders, broers en zusjes en misschien wel de hond bij? Die vertrouwde aanwezigheid zal een kind sneller laten ontspannen. Bovendien kun je als fotograaf deze ‘groepsfoto’ mooi aan het begin van de shoot plannen. Om het ijs te breken én om deze belangrijke foto maar meteen op de geheugenkaart te hebben.
Ouders zijn meestal enthousiast, maar ook wat nerveus en onzeker voor een shoot. Leg dus vooraf goed uit wat je gaat doen en geef ze ook een taak. Laat ze mee poseren of de aandacht van het kind trekken. Adviseer ouders ook in de kledingkeuze voor de kinderen. Kleurige kleding zorgt voor een vrolijk effect, maar een felle kleur kan snel overheersend zijn als die op alle foto’s terugkomt. Witte kleding geeft een romantisch effect en kan erg mooi zijn tegen een lichte achtergrond. In de regel komt lichte kleding mooier uit dan donkere kleding. Denk dus aan wit, lichtblauw, zachtroze, beige of geel. Laat ouders meerdere setjes kleding uitzoeken, zodat je kunt helpen kiezen. Blote voetjes doen het altijd goed.
Tip: Fotografeer het oudste kind altijd eerst. De grotere kinderen zijn meestal wat zelfverzekerder en kunnen mooi als voorbeeld voor de kleintjes dienen. Zijn alle kinderen verlegen? Laat dan de ouders het poseren eens voordoen en vraag de kinderen om je daarbij te helpen. Dat breekt vaak het ijs.
Studio op locatie
Door kinderen thuis te fotograferen, leg je ze vast in hun vertrouwde omgeving. Je hebt er de keus uit verschillende ruimtes, zoals woonkamer, slaapkamer, tuin en keuken. Ruimtes met elk een eigen licht en karakter. Niet onbelangrijk: thuis fotograferen (zeker als het jonge baby’s betreft) scheelt ook de ouders een heleboel stress en geregel.
Daarnaast kunnen egaal uitgelichte portretten in een studio-omgeving er gekunsteld, vlak en emotieloos uitzien. En dat wil je uiteraard niet. Kindergezichtjes komen het beste tot hun recht in zacht, diffuus, natuurlijk licht. Voor je studio op locatie kun je dus zoeken naar plekken met diffuus, gefilterd licht. Denk aan serres, kamers met een grote ruit waardoor het zonlicht naar binnen valt, kamers met witte muren en plafonds of beschutte tuinen. Let er op dat je niet teveel tegen de zon in fotografeert. Bij tegenlichtopnames gaan de details verloren. Licht dat van de zijkant valt, kan daarentegen wel heel mooie effecten geven. Kleine donshaartjes lichten er mooi door op en vormen een gouden krans rond het kindergezichtje. Vermijd fel en direct zonlicht. Dat geeft harde schaduwen en kinderen gaan door het harde licht met hun ogen knijpen.
Is er te weinig licht of wil je toch flitslicht gebruiken? Flits dan indirect door je flitskop te richten op lichtgekleurde muren of plafonds. Er zijn ook speciale opzetstukken voor flitsers te koop waarmee je het harde flitslicht verzacht. Hun effect verschilt echter nogal. Surf dus even op internet voor gebruikers-ervaringen voor je zo’n hulpmiddel aanschaft. Je kunt ook zonder flitslicht de lichtintensiteit beïnvloeden. Bijvoorbeeld met een reflector, een stuk wit doek of een stuk karton beplakt met zilverfolie. Door deze attributen naast je model te houden, reflecteer je het zonlicht op het kindergezichtje waardoor dit subtiel oplicht. Door goudkleurige folie te gebruiken maak je het licht op het gezichtje warmer van kleur. Oefen vooraf voor het mooiste resultaat. Een andere optie is een hulplicht. Een zwakkere lichtbron achter of naast het kindje licht de schaduwkant van het gezicht zachtjes op.
Aan de slag
Je maakt de mooiste foto’s als kinderen het naar hun zin hebben en zichzelf zijn. Dicteer dus niet teveel wat ze moeten doen, maar maak er een spel van. Geef baby’s en peuters speelgoed om mee te spelen. Dat leidt hen af en geeft jou de mogelijkheid om je te concentreren op de beslissende fotomomenten. De jongste kinderen communiceren met gezichtsuitdrukkingen. Vraag ouders om mee te helpen en af en toe de aandacht van het kind te trekken. Op de momenten dat ouder en kind contact maken en er een emotie op het kindergezichtje verschijnt druk je af. Geef ouders heldere en duidelijke opdrachten en blijf constant in gesprek. In feite regisseer je het kindergezichtje via de ouder.
Kleuters en jonge kinderen zullen jou als fotograaf meer in de gaten houden. Een grote camera en een vreemde meneer of mevrouw die allerlei dingen wil, zijn natuurlijk spannend en ongewoon. Win het eerste deel van de ontmoeting hun vertrouwen en fotografeer niet. Leg in kindertaal uit wat je gaat doen en laat eventueel voorbeelden van eerdere foto’s zien. Betrek ze bij de shoot. Ze mogen op het lcd-scherm meekijken of een foto maken van papa of mama (houd uiteraard wel goed je camera vast). Zo gauw kinderen meegaan in je conversatie, zullen ze gaan lachen en zich ongedwongen gaan gedragen.
Techniek en compositie
Welke lens gebruik je voor kinderfotografie? Dat hangt erg af van de situatie. Kies altijd een lens met een groot maximaal diafragma (een klein f-getal). Deze lenzen vangen veel licht (handig in situaties met weinig licht) en maken daardoor korte sluitertijden mogelijk. Korte sluitertijden zorgen weer voor minder bewogen foto’s en wazige achtergronden, zodat het kindergezichtje van de foto spat.
Pas op met groothoeklenzen. Deze vertekenen het perspectief en maken gezichtjes onnatuurlijk bol. Kies liever een telelens met een bereik van tussen de 100 en 200 mm. Op een afstand van één tot vijf meter blijft alles beter in verhouding. Voor overzichts-, actie en creatieve foto’s, waarbij je het kind in z’n omgeving laat zien, is het perspectief minder relevant en kun je uiteraard wel experimenteren met groothoek.
Kinderen hebben grotere ogen dan volwassenen. Zorg dus dat de oogjes altijd scherp zijn, anders is de foto onder de maat. Zorg ook dat je fotografeert op ooghoogte van het kind. Dat brengt intimiteit in het beeld. Ga altijd door de knieën of ga op je buik liggen tijdens het fotograferen. Je zult versteld staan van het verschil tussen een foto van bovenaf en een foto op ooghoogte.
Een eenvoudige compositie werkt meestal het best. Teveel rommel op de achtergrond stoort. Kinderen voelen zich weliswaar thuis in een rommelige kinderkamer, maar kies bij voorkeur een groot diafragma om de achtergrond wazig te maken.
Bedenk dat je bevoorrecht bent om met kinderen te werken. Je moet creatief zijn, geduld hebben en kunnen anticiperen en improviseren. Maar je wordt vast en zeker beloond met een geweldige glimlach en dolblije ouders.
Nog meer lezen over kinderfotografie? Beppie Veldhuizen schreef een uitgebreide blog over studiofotografie met kinderen.
Nog meer fotografietips nodig?
De belangrijkste fotografietips vind je op ZoomAcademy Blog. Hier vind je tips over elk denkbaar onderwerp.
