Redactie 
Wil je veel meer leren over bewerken in Lightroom? Volg dan onze Zoom Academy cursus Lightroom Encyclopedie 2023, of bekijk onze livestream waarin we de nieuwste functies in Lightroom 2023 uitleggen en laten zien.
Lensfouten komen in feite in drie vormen voor: vertekening, vignettering en chromatische aberraties.
Vertekening spreekt voor zich: rechte lijnen aan de randen van het beeld lijken wat gebogen. Ze ogen niet consistent. Het zullen geen grote vertekeningen zijn, maar het liefst heb je ze natuurlijk niet. Vooral bij architectuurfotografie heb je er last van.
Ook vignettering komt regelmatig voor. Met name als je zogenaamd ‘met volle lensopening’ fotografeert, dus met het diafragma (F-getal) op de laagste waarde. Bij vignettering zie je dat de randen en hoeken van de foto wat donkerder ogen dan het middensegment.
Het laatste probleem dat door lenzen veroorzaakt kan worden, is zogenaamde chromatische aberratie. Die uit zich als paarse, groene of blauwe lijntjes langs contrastrijke gebieden in een foto, zoals kale takken van een boom tegen een lichtgrijze lucht.
Lensfouten kunnen gelukkig opgelost worden in Lightroom, met behulp van verschillende methodes. Hiervoor gebruiken we het paneel Lenscorrecties. Als je dit paneel geopend hebt, zie je boven in dat paneel twee tabbladen: Profiel en Handmatig. Klik op het woord Profiel. Direct daaronder zie je de mogelijkheid om vinkjes te plaatsen. In eerste instantie zijn deze opties meestal uitgevinkt. Het eerste vinkje kun je plaatsen bij Kleurafwijking verwijderen. In dat geval gaat Lightroom op zoek naar de eerdergenoemde chromatische aberratie. Die groene, blauwe en paarse randen worden automatisch verwijderd.
De tweede optie is geniaal: Correcties profiel inschakelen. Dit biedt namelijk de mogelijkheid om een lensprofiel in te laden. Door aan Lightroom te vertellen met welk objectief we een foto hebben gemaakt, tovert Lightroom uit zijn database de betreffende lens met de bijbehorende lensinformatie tevoorschijn. Zo weet Lightroom wat de afwijkingen van de betreffende lens zijn, en repareert het op basis van die informatie deze fouten in een handomdraai.
In ons voorbeeld hebben we een Sony-objectief gebruikt. Hiervoor kozen we bij Merk voor Sony FE, en bij Model voor de Sony FE 24-105mm F4 G OSS. Het bewuste Profiel wordt vervolgens vanzelf geselecteerd. Na je keuze wordt je foto meteen aangepast. De hoeken worden wat lichter en de vervorming verdwijnt.
In ons voorbeeld kozen we eigenhandig de gebruikte lens. Bij je eigen foto’s kan het zo zijn dat je die keuze niet eens zelf hoeft te maken. In veel gevallen herkent Lightroom namelijk automatisch welke lens je hebt gebruikt zodra je het vinkje zet. Deze informatie kan Lightroom halen uit het raw-bestand. Soms zit het lensprofiel zelfs ingebakken in dit raw-bestand. Lightroom geeft dit in dat geval aan. Je kunt dan niets aan- of uitzetten.
Handmatig corrigeren
Het werkt super, die lenscorrecties op basis van profielen. Maar niet iedere lens vind je in de database terug. Lightroom kent niet alle objectieven die ooit zijn geproduceerd. Oude vintagelenzen zullen niet in de database zitten. En soms kan het ook zo zijn dat Lightroom wijzigingen doorvoert waarmee je het helemaal niet eens bent.
In dat geval kun je de lenscorrecties ook zelf interpreteren en doorvoeren. Klik daarvoor op Handmatig boven in het paneel. Het tabblad dat nu verschijnt, stelt je in staat zelf de lensfouten te corrigeren. Zet de schuifregelaar Hoeveelheid onder Vervorming naar een andere waarde. Zie je wat er gebeurt?
Mocht je verder lensfouten ontdekken, zoals de eerdergenoemde chromatische aberratie, dan kun je die oplossen met Rand verwijderen. Met de schuifjes achter Hoeveelheid kun je eenvoudig aangeven in welke mate paarse of groene randen verwijderd moeten worden. Zie je ook het pipet, dat ditmaal Randkleurkiezer heet, staan? Dit pipet kun je aanklikken en oppakken om vervolgens in je foto op zulke paarse of groene randjes te klikken. Voilà, de lensfouten verdwijnen als sneeuw voor de zon!
Helemaal onderaan zie je nog Vignetten staan. Daarmee kun je de hoeken en randen van je foto handmatig donkerder of lichter maken.
Zoom Academy
Ontdek de panelen in Lightroom, volg de workflows stap-voor-stap en ga aan de slag met een preset om je foto met een muisklik te verbeteren. In de nieuwe Zoom Academy Online Cursus Lightroom 2023 leer je hier alles over! Ook in een super toffe voordeelbundel met het boek!
Je leert zoal:
- De basisbeginselen van bewerken in Lightroom
- Alle panelen die er zijn om jouw bewerking tot een mooi resultaat te brengen
- Werken met presets
- De beste instellingen voor het exporteren van je foto’s
Dat wil je toch? In deze cursusbundel leer je alles over de nieuwste versie van Lightroom!
