Redactie
8 april 2020, 08:51
Je kunt het fenomeen van sluitertijden stapelen, ook gebruiken voor nachtfotografie. En dan met name voor sterrenbanen. Dat klinkt makkelijk, maar hierbij heeft het nogal wat voeten in de aarde.
Workflow
De workflow is als volgt. Zet je camera op statief en stel scherp op een onderwerp op de voorgrond. Houd er rekening mee dat je weinig scherptediepte hebt, dus stel niet te dichtbij scherp, anders zijn de sterren straks onscherp.
Bepaal nu de belichting. Hier zitten nogal wat haken en ogen aan. Allereerst wil je weten hoeveel licht je nodig hebt om een goed belichte foto te krijgen. Een handig trucje is de iso zo hoog mogelijk zetten, bijvoorbeeld op 25600. Zet je diafragma niet te ver dicht, bijvoorbeeld F 4 en belicht eens 1 seconde. Grote kans dat je de sterren al ziet. Zo niet, dan probeer je 2, 4 of 8 seconden.
Omdat je sterrenbanen wilt fotograferen, en geen stilstaande sterren, heb je een langere sluitertijd dan 1 seconde nodig. Voor een beetje spectaculaire beweging heb een belichting nodig van minstens een kwartier tot wel een uur. Een probleem wat hierbij kan ontstaan, is overvloedige ruis in het beeld. Door de extreem lange sluitertijden bouwt de ruis zich namelijk steeds verder op. Een ander probleem dat kan voorkomen, is dat je accu opraakt en de opname voortijdig stopt.
Hier komt het stapelen van sluitertijden om de hoek kijken. Zet je sluitertijd op 30 seconden, laat het diafragma en de iso staan en tel hoeveel opnames van 30 seconden je nodig hebt om op 15 minuten uit te komen. Opnames van 30 seconden produceren namelijk veel minder ruis dan opnames van 15 minuten.
Je kunt nu 30 keer drukken achter elkaar, maar dat gaat beter met een intervaltimer. Stel deze in op 30 opnames en het apparaat doet de rest. Zorg dat de tijd tussen de opnames minimaal is, anders krijg je onderbrekingen in de sterrenbanen. Meng tot slot in Photoshop alle beelden door elkaar. Dit gaat als volgt. Ga in Photoshop naar Bestand, Scripts, Bestanden laden naar stapel. Kies alle 30seconden-opnames van je sterrenhemel. Klik op OK. Je krijgt nu een Photoshop-bestand met alle opnames in een aparte laag. Ga nu naar je laagmodus, en zet die voor alle lagen op de laagmodus Lichter. Nu heb je een totaalbeeld.
Door te spelen met sterrenfoto’s van 30 seconden creĆ«er je vanzelf een langere baan zonder kans op ruis of lege accu.
Alle opnames gestapeld in Photoshop. Met de laagmodus Lichter zorg je ervoor dat alleen de sterrenbaan van elke laag zichtbaar is.
Ruis weghalen
Een laatste bewerking bij het stapelen van sluitertijden bij nachtopnames is het verwijderen van overtollige ruis. Het enige dat je ten opzichte van de vorige toepassing met de sterren moet doen, is de stapelmodus veranderen van Lichter naar Donkerder. Nu zie je dat alle sterren zijn verdwenen. Je kunt je voorstellen dat daarmee ook alle kleine ruis verdwenen is.
Dezelfde sterrenbaanopname maar dan met laagmodus Donker. Alle sterren zijn verdwenen.
Je ziet dat de resultaten verbluffend – en simpel – zijn, maar ze komen niet 100% overeen met een echt ND-filter. Toch is het als alternatief goed bruikbaar. De twee belangrijkste zaken waar je op kunt letten zijn: maak voldoende opnames, want dan wordt het effect duidelijker. En let op je sluitertijd. Met een snelle sluitertijd is het effect veel moeilijker te bereiken dan met een langzame. Gebruik eventueel een polarisatiefilter, dit scheelt ook weer twee stops licht.
