in

Werken met lange sluitertijden: bewegende wolken fotograferen

Wolken staan nooit stil, behalve op de foto. Althans, als je een ‘normale’ sluitertijd gebruikt. Met behulp van een statief, eventuele grijsfilters en een lange sluitertijd kun je prachtige landschapsfoto’s maken met wolken die lijken te bewegen.

Om zo’n effect in je foto’s te krijgen, zul je de sluitertijd flink moeten opschroeven. Veel geoefende wolkenfotografen kiezen al snel voor een sluitertijd van enkele minuten. Bij de meeste camera’s lukt dat alleen via de bulb-stand (B): in die modus blijft de camera opnemen, zolang je de ontspanknop ingedrukt houdt. Een afstandsbediening voor je camera is dan eigenlijk onmisbaar, want anders krijg je gegarandeerd een bewogen foto.

Dit artikel komt uit de volledige Cursus Beweging en Actie in Zoom Academy. Hierin leer je alles over het vastleggen van deze gevleugelde modellen en nog veel meer.

Bij deze foto werd een 15-stops ND-filter gebruikt om de juiste beweging in de lucht te krijgen. De wolkenstrepen sluiten fraai aan op de architectuur.

Raoul Baart (weimaraan)
Nikon D800 · ISO 100 · F 11 · 134 SEC · 23 MM

ND-filter en statief

Omdat je wolken bij uitstek overdag fotografeert, zal je foto zonder verdere voorbereiding al snel overbelicht raken. Daarom is het aan te raden neutrale grijsfilters (ND-filters) te gebruiken. Dit zijn donkergrijze filters voor je camera die feitelijk werken als een soort zonnebril: ze houden licht tegen, zodat je ook overdag met langere sluitertijden kunt werken. Er bestaan ronde filters die je in het schroefdraad van je lens schroeft en vierkante die je aan de lens bevestigt met een houder.

De uitgerekte wolkenlijnen zorgen hier voor een dramatisch schouwspel.

John Verbruggen (info-328)
ISO 100 · F 13 · 874 SEC · 16 MM

De ‘kracht’ van zo’n ND-filter wordt uitgedrukt in een x aantal stops: die x is de maatstaf voor de hoeveelheid licht dat het filter tegenhoudt. Elke stop halveert de hoeveelheid licht die er door het filter en door de lens gaat, en verdubbelt de benodigde sluitertijd voor dezelfde belichting. Heb je nog niet eerder geëxperimenteerd met deze filters, begin dan bij een schroeffilter dat 6, 8 of 10 stops aan licht tegenhoudt.

Ook een statief mag niet ontbreken. Staat er veel wind, hang dan wat gewicht aan de haak op de statiefzuil (als je statief daarover beschikt). Denk bijvoorbeeld aan je cameratas: je rug zal je dankbaar zijn en je statief zal stabieler blijven staan.

De wolkenmassa boven dit haarscherpe tulpenveld is mooi uitgesmeerd dankzij een sluitertijd van ruim 2 minuten.

Tieme Pool (tiemejr)
Nikon D7100 · ISO 100 · F 14 · 122 SEC · 24 MM

Voorbereiding

Bewegende wolken zijn overal te vinden en daardoor makkelijk om mee te oefenen. Idealiter kies je een compositie met een interessant onderwerp op de voorgrond, een mooi gebouw of een fraai landschap.

Vervolgens maak je eerst een foto zonder grijsfilter en met een ‘normale’ sluitertijd. Is de belichting in orde, dan noteer je de sluitertijd en het diafragma: zie dit als de nulmeting. Schakel nu de autofocus uit, want die krijgt het straks heel moeilijk met die filters erop. Sluit ook je zoeker af met het kapje dat bij je camera geleverd werd of desnoods met zwarte tape. Zo voorkom je lichtlekkage.

Als het goed waait, kan een sluitertijd van 30 seconden al veel opleveren. Mooi hoe de wolken de vorm van het gebouw lijken te versterken.

Robert Riewald (texelrob)
Canon 5D IV · ISO 100 · F 11 · 30 SEC · 17 MM

De foto

Nu bevestig je het ND-filter. Kijk uit dat je niet de scherpstelling of de zoom van je lens verschuift. Bereken de sluitertijd die je nodig hebt. Het is handig om hier even een tabelletje voor te maken.

De camera zet je op de M-stand en je stelt hetzelfde diafragma in als tijdens je nulmeting. De sluitertijd zet je op Bulb. Nu open je de sluiter en je houdt ‘m zo lang open als je hebt berekend. Als het goed is, heb je nu een foto met prachtige, dynamische wolken!

Ook water krijgt een zacht karakter als je met langere sluitertijden speelt.

John Verbruggen (info-328)
ISO 200 · F 16 · 728 SEC · 20 MM

Zoom Academy

Dit artikel komt uit de volledige Cursus Beweging en Actie in Zoom Academy. Hierin leer je de technieken te beheersen die beweging in je foto’s brengen en nog veel meer.

Zo leer je onder andere:

  • Alles over sluitertijd
  • Het fotograferen van dieren en hun beweging
  • Hoe je verschillende sporten fotografeert
  • Creatief omgaan met bewegingselementen

Bekijk hier de volledige Cursus Beweging en Actie.


Mis niks met de wekelijkse Zoom.nl nieuwsbrief!

E-mailadres

Zo maak je een foto waar de emotie van af knalt – Het Perfecte Plaatje thuisopdracht 6

Tips van een pro: de geheimen van een bosfotograaf